این یک باور دیرینه در میان ما ایرانیان است که اگر در ایام نوروز، در پذیرایی از مهمانان، آجیل وجود نداشته باشد، برایمان «بد» است!
البته برای مردم مهمان نوازی مانند ایرانیان، این «مسئله» عادی است. به همین دلیل است که اگر قیمت آجیل، سر به فلک هم بگذارد، ما ایرانیها، حتی به بهای زدن از شکم زن و فرزند هم که شده، باید آن را تهیه کنیم تا آبروداری نماییم! حتی اگر در خانههایمان، فرزندان خود را از دست زدن به ظرف آجیل -مخصوصاً پستههایش- منع کنیم و چشم غره رفتن مادر به کودکان که «ذلیل مرده! باز مهمان دیدی؟ دست به اون آجیلها نزن» امری عادی باشد!
آجیل، نه کسی را سیر میکند و نه کسی از نخوردنش دچار سوءهاضمه میشود. آنچه حضور آجیل را در سبد خرید عید الزامی کرده است، نگرانی از قضاوت قوم و خویش و دوست و آشناست که نکند بیایند و برود و بگویند که خانه فلانی آجیل نداشت یا اگر هم نگویند، پیش خود فکر کنند که ما، فقیر و ندار هستیم.
اگر این تصور که نداشتن آجیل در سفره عید، نشانه فقر است، از بین برود، آن الزام نه چندان مهم تاریخی (!) مبنی بر داشتن آجیل در عید نیز میتواند منتفی شود.
ما میتوانیم، امسال که قیمت آجیل بی قواره بالا رفته، آجیل نخریم و به مهمانان مان بگوییم که «نه از سر نداری و فقر، که به خاطر اعتراض به گرانی بی قاعده آجیل آن را نخریدیم. ما، بخشی از جامعه هستیم و قرار نیست هر طور که خواستند با ما رفتار کنند و قرار نیست اجناس را به هر قیمتی که تحمیل کردند بخریم.»
میتوانیم برای گرم شدن محفل عیدمان، تعریف کنیم که یک بار در آلمان، شیر را بیش از حد متعارف گران کردند و مردم نیز، بی آن که مانند برخی جوامع بدوی، شلوغ و شورش کنند، تنها کاری که کردند این بود که شیشه های شیر که توزیع کنندگان پشت در خانههایشان میگذارند را برنداشتند... و چند روز بعد، قیمتها به حالت سابق برگشت.
و در ادامه میتوانیم این «رفتار متمدنانه» را با «رفتار خشونت آمیز» سودانیها مقایسه کنیم که در اعتراض به گرانی بنزین، پمپ بنزینها را آتش زدند و باز آن را با «رفتار نامعقول» خودمان مقایسه کنیم که وقتی چیزی گران میشود، خریدمان را چند برابر میکنیم تا به گران کنندگان جایزه هم بدهیم! و این در حالی است که در قریب به اتفاق موارد، کاستن یا قطع تنبیهی و موقتی خرید خیلی از اقلام، ضرری به زندگیمان نمیزند، همان طور که هیچ کدام از آلمانیها، با چند روز شیر نخوردن، نمردند.
در همین عربستان هم سال گذشته، مدتی مرغ گران شد و مردم با شعار «نمیخریم تا مرغهایشان بگندد» مدتی مرغ نخریدند تا ارزان شد ولی در ایران، مردم دنبال کامیون مرغ دویدند و تا جایی که میتوانستند خریدند؛ مقایسه تلخی است اما این دو اتفاق تقریباً در یک مقطع زمانی رخ دادند و عربستانیها آن کردند و ما ایرانیها این!
علت نداشتن آجیل در ایام عید امسال، میتواند «فقر» نباشد، بلکه «احساس مسئولیت در قبال جامعه» باشد. در این صورت، مهمانان، نه تنها سوء ظن نخواهند داشت، بلکه تحسین مان هم میکنند زیرا آنقدر درک و شعور دارند که بفهمند این مسئولیت اجتماعی، بسیار ارزشمندتر از شکستن چند تخمه و خوردن چند پسته است.
اگر چیزی خارج از قاعده گران شود، در جوامع متمدن، مردم «خردمندانه» آن را تحریم میکنند؛ در جوامع عصبی، «وحشیانه» شورش و خرابکاری میکنند و در جوامع احساساتی، «حریصانه» میخرند... وقت آن است که ما نیز خردمندانه عمل کنیم.
منبع: عصر ایران
نظرات شما عزیزان: